شناسنامه و دادخواست تغییر تاریخ تولد

از حقوق اولیه هر انسان، داشتن هویتی روشن و شفاف است. شناسنامه برگ هویت هر فرد به شمار می‌رود. شخص فاقد شناسنامه مانند کسی است که وجود ندارد. صدور شناسنامه انتساب اولیه هر شخص را به دیگران و این‌که پدر و مادر وی چه کسانی هستند و به کدام فامیل تعلق دارد، روشن می‌کند. بنابراین به محض تولد کودک پدر و مادر او وظیفه دارند نسبت به نامگذاری شایسته و اخذ شناسنامه برای فرزند خود اقدام کنند و از این طریق به مولود جدید هویت ببخشند. سازمان متولی صدور شناسنامه: سازمان ثبت احوال که زیر‌مجموعه وزارت کشور می‌باشد موظف است وقایع حیاتی هر فرد اعم از ولادت، ازدواج، طلاق، رجوع، بذل مدت و وفات را ثبت کند و نسبت به صدور شناسنامه و تسلیم آن به متقاضی اقدام کند. ثبت ولادت: تولد هر طفل در ایران اعم از این‌که پدر و مادر او ایرانی یا خارجی باشند، باید ظرف مدت 15 روز به اداره ثبت احوال اطلاع داده شود. همچنین ولادت اطفال ایرانی مقیم کشورهای خارجی به کنسول‌گری محل اقامت یا به نزدیک‌ترین کنسول‌گری اعلام شود. پس از اعلام ولادت، اگر طفل ایرانی باشد، شناسنامه‌‌ای با مشخصات وی صادر و تحویل پدر و مادرش می‌شود. در صورت خارجی بودن طفل، گواهی ولادت صادر و تحویل والدین کودک می‌شود. شناسنامه هر فرد یک شماره مخصوص دارد که شماره شناسنامه او نامیده می‌شود. این شماره باید در کلیه مدارک مربوط به ثبت احوال وی قید شود. ثبت ولادت به گواهی پزشک یا مامای رسمی‌ یا به تصدیق موسسه‌ای که کودک در آنجا متولد شده یا شهادت دو شاهد انجام خواهد شد. ثبت وفات: وفات هر شخصی اعم از ایرانی و خارجی و همچنین وفات طفل تازه به دنیا آمده باید بلافاصله به اداره ثبت احوال اعلام شود. این موارد در خصوص ایرانیان مقیم خارج به نزدیک‌ترین کنسول‌گری اعلام می‌شود و گواهی فوت به هر کس که متقاضی باشد، تسلیم می‌شود. واقعه فوت باید به گواهی پزشک یا دو نفر شاهد باشد. مهلت اعلام فوت جهت اخذ گواهی، 10 روز از تاریخ فوت است. در این گواهی باید دلیل فوت شخص مورد نظر اعلام شود. در مورد اشخاص مفقود‌الاثر، دلیل فوت قطعی صادره از دادگاه است. از معاونت آموزش قوه قضاییه و به خصوص مدیریت آموزش‌های مردمی ‌این معاونت در ارایه اطلاعات لازم قدردانی می‌شود. ثبت ازدواج و طلاق: صاحبان دفاتر اسناد رسمی ‌می‌بایست وقایع ازدواج، طلاق و رجوع را در دفترهای خود ثبت کنند و مراتب را به اداره ثبت احوال محل اطلاع دهند. این وظیفه در خارج از کشور به عهده نزدیک‌ترین کنسول‌گری است. اداره ثبت احوال نیز مکلف است کلیه وقایع ازدواج، طلاق، رجوع، بذل مدت، فسخ نکاح و تعدد زوجات را در دفاتر مربوطه منعکس کنند و سپس به شناسنامه انتقال دهد. ازدواج و طلاق غیر مدخوله در شناسنامه المثنی درج نخواهد شد. افشای اطلاعات مذکور در دفاتر ثبت احوال جز برای صاحب سند و مقامات قضایی و دولتی ممنوع است. اشخاصی که می‌توانند برای کودک تقاضای شناسنامه کنند‌: اعلام تولد و دریافت شناسنامه تنها توسط این اشخاص می‌تواند صورت پذیرد: پدر یا جد پدری مادر (‌در صورت غیبت پدر). وصی، قیم، امین. اشخاصی که به طور قانونی عهده‌دار ‌نگهداری طفل هستند. متصدی یا نماینده موسسه‌ای که طفل به آنجا سپرده شده است. تغییر نام خانوادگی: تغییر نام خانوادگی در سازمان ثبت احوال کشور صورت می‌گیرد و نام خانوادگی حق صاحب آن نام محسوب می‌شود و شخص دیگر حق انتخاب آن نام را ندارد مگر با اجازه دارنده نام. این حق به وراث به ارث می‌رسد. نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدرش است و پس از رسیدن به سن قانونی، هر‌کس می‌تواند نام خانوادگی خود را تغییر دهد. زن می‌تواند در صورت موافقت شوهرش از نام خانوادگی او استفاده کند. در صورت طلاق ادامه استفاده از نام شوهر منوط به کسب اجازه از او است. هیات حل اختلاف: در مقر ادارات ثبت احوال هیاتی به نام هیات حل اختلاف وجود دارد که به این امور رسیدگی می‌کند: – تصحیح اشتباهات مندرج در دفاتر ثبت کل – ابطال اسناد و شناسنامه‌هایی که بیگانگان مورد استفاده قرار داده‌اند. – رفع اشتباهات ناشی از تحریر ضمن ثبت وقایع. – ابطال اسناد مکرر یا موهوم و تصحیح اشتباه در ثبت جنس صاحب سند و تغییر نام‌های ممنوع. حذف کلمات زاید و غیر‌ضروری یا ناشی از اشتباه در اسناد سجلی. شکایت از تصمیمات هیات‌های حل اختلاف در دادگاه‌های عمومی‌ محل اقامت خواهان مطرح می‌شود و رای صادره قابل پژوهش است. چنانچه شناسنامه در خارج از کشور صادر شود یا این‌که در ایران صادر شود و صاحب شناسنامه مقیم خارج از کشور باشد، رسیدگی به دعاوی مطرح شده در دادگاه عمومی ‌تهران صورت می‌پذیرد. مرجع صلاحیت‌دار: الف: اگر متقاضی مدعی شود اختلاف سن واقعی او با سن مندرج در شناسنامه‌اش بیشتر از پنج سال است، باید به کمیسیونی موسوم به کمیسیون تشخیص سن مستقر در فرمانداری شهرستان محل صدور شناسنامه‌اش رجوع کند. این کمیسیون مرکب است از: فرماندار یا بخشدار، رییس اداره ثبت احوال محل، پزشک منتخب مدیرعامل سازمان بهداری استان و رییس شورای اسلامی‌ شهر یا بخش. ریاست این کمیسیون بر عهده قاضی دادگاه محل است. صاحب شناسنامه تنها یک بار در طول عمر خود حق دارد از این طریق برای اصلاح سن مندرج در شناسنامه اقدام کند. این در‌خواست هم می‌تواند در جهت افزایش و هم کاهش سن باشد. برای مثال متقاضی می‌تواند مدعی شود که سن او در شناسنامه 40 سال است ولی سن واقعی‌اش 46 سال یا 34 سال است. در هر حال این اختلاف سن نباید کمتر از پنج سال باشد. ب: اما اگر متقاضی مدعی شود که سن واقعی او با سن مندرج در شناسنامه‌اش کمتر از پنج سال اختلاف دارد، باید به دادگستری رجوع کند و با رعایت مقررات و تشریفات مربوطه و تقدیم دادخواست طرح دعوا کند. مساله: برای توضیح مقررات به زبان ساده این ادعا را در قالب یک مثال بیان می‌کنیم: علی قاسمی‌ فرزند حسین مدعی است که سن واقعی‌‌اش 32 سال است. ایشان می‌گوید: در سال 1350 در بجنورد به دنیا آمدم. قبل از تولد من والدینم در سال 1348 پسری داشتند که به واسطه بیماری از دنیا رفت اما آنها از شدت علاقه به آن فرزند، از شناسنامه او برای من استفاده کردند و دیگر برای من شناسنامه نگرفتند و… سن واقعی‌ام 32 سال است ولی از حیث شناسنامه 34 سال سن دارم و… ایشان برای تقدیم دادخواست باید به نکات زیر توجه کند: 1 – در مورد این‌گونه دعاوی قانونگذار اجازه داده تا متقاضی، دعوی را در محل اقامت خودش طرح کند. پس اگر محل اقامت آقای قاسمی ‌شهرستان ساوه باشد، نیازی نیست که برای درخواست خود به دادگاه بجنورد مراجعه کند. به عبارت دیگر دادگاه‌های عمومی‌ ساوه صلاحیت رسیدگی به ادعای آقای قاسمی‌ را دارند و او باید به دادگستری ساوه رجوع کند. 2- طرف مقابل ایشان و به اصطلاح خوانده دعوی، اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه یعنی اداره ثبت احوال شهرستان بجنورد است. 3- آقای قاسمی‌ می‌تواند خواسته‌اش را در ستون مربوط به تعیین خواسته در دادخواست چنین بیاورد: الزام خوانده به ابطال شناسنامه شماره… و صدور یک جلد شناسنامه جدید با درج سن واقعی یعنی 32 سال. 4- آقای قاسمی ‌مسلماً برای اثبات ادعایش دلایلی دارد. اسناد و مدارک و دلیل‌هایی که به آنها استناد می‌کند می‌بایست در ستون مربوطه ذکر شود. برای مثال: استشهادیه محلی- شهادت گواهان- شناسنامه شماره‌… جلب نظر پزشک قانونی و… 5 – هزینه‌هایی که آقای قاسمی‌ باید بپردازد:الف- پنج هزار ریال برای اصل ادعا (‌در اصطلاح هزینه دعاوی غیر مالی). ب- هزار ریال برای تقدیم دادخواست (‌اصطلاحاً ورودی). ج- صد ریال برای هر برگ دادخواست. د- دویست ریال برای تطبیق کپی هر برگ با اصل آن. برای مثال اگر ایشان به سندی استناد کرد، آن را کپی می‌کند و به دفتر دادگاه می‌دهد تا پس از تطبیق، به عنوان سند برابر با اصل پیوست دادخواست شود. 6- آقای قاسمی‌ باید توجه کند که دادخواست و کلیه برگه‌های پیوست آن باید در دو نسخه باشند. نکات ضروری از قانون ثبت احوال اگر اعلام‌کننده مادر باشد، نام خانوادگی مادر به طفل داده می‌شود. اگر ابوین طفل معلوم نباشند، نام خانوادگی فرضی برای کودک انتخاب می‌شود و فرضی بودن نام و شناسنامه کودک منعکس نخواهد شد. نام می‌تواند ساده باشد مانند: محمد یا مرکب مثل: محمدرضا. نام باید متناسب با جنسیت فرد انتخاب شود و معنی و مفهوم زیبایی داشته باشد به طوری که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی‌ نشود. سیادت پدر از طریق شناسنامه به فرزند منتقل و در شناسنامه وی قید خواهد شد. تشرف پیروان ادیان و مکاتب دیگر به اسلام و سایر تغییرات مانند تغییر نام در اسناد سجلی ثبت می‌شود. شناسنامه افرادی که به سن 15 سال تمام برسند باید حاوی عکس صاحب شناسنامه در همان سال باشد. در 30 سالگی نیز عکس صاحب شناسنامه می‌بایست تجدید شود. پی‌نوشت: 1- رجوع: بازگشت مرد متقاضی طلاق به نزد همسرش برای ادامه زندگی مشترک در ایام عده. 2 – بذل مدت: بذل مدت در امر ازدواج موقت. 3- فسخ نکاح: عبارت است از انحلال رابطه زناشویی به لحاظ وجود عیب یا جنون در یکی از زوجین. 4- مثلاً اگر کسی نام فامیلی‌اش احمدی باشد، شخص دیگری نمی‌تواند این نام را برای فامیلی خود برگزیند مگر آن‌که به این نام پیشوند یا پسوندی اضافه شود مثلاً احمدی‌زاده یا پور‌احمدی. جز در یک صورت که از دارنده نام اجازه بگیرد و او با این امر موافقت کند. 5- اسناد مکرر: یعنی برای یک نفر شناسنامه‌های متعددی صادر شود. 6- نام‌های ممنوع: مانند اسامی‌ زاید، غیر‌ضروری و غیر‌شرعی از جمله پسوندهای دوله و سلطنه یا اسامی ‌شمر یا یزید یا انتخاب نام‌هایی مانند کلبعلی، اسامی‌ خارجی و غیره. البته اداره آمار لیستی از اسامی‌ ممنوع را در اختیار دارد که اجازه انتخاب آن اسامی‌ را به افراد متقاضی شناسنامه نمی‌دهد. 7 – چنانچه تصمیمات هیات حل اختلاف در ادارات ثبت احوال علیه یکی از صاحبان شاسنامه باشد، او می‌تواند از این تصمیم به دادگاه عمومی‌ شکایت کند (به دادگاه عمومی ‌محل اقامت دادخواست بدهد). دادگاه عمومی‌ به این دعوا رسیدگی و تصمیم اتخاذ می‌کند. رای دادگاه در این مورد قابل تجدید‌نظر‌خواهی است (هم از طرف دارنده شناسنامه و هم از طرف اداره آمار و ثبت احوال قابل تجدید‌نظر است). 8- در مواردی که طفل نامشروع باشد، مادر طفل می‌تواند با مراجعه به اداره آمار با نام خانوادگی خود برای بچه‌اش شناسنامه اخذ کند. 9- ابوین: پدر و مادر 10- به موجب تبصره 15 الحاقی به ماده 19 قانون ثبت احوال اصلاحی سال 1363، سیادت یعنی سید بودن و سیادت طفل تازه متولد شده باید در شناسنامه او قید شود. مثلاً اگر طفل محمد نامیده شود و پدرش سید باشد، می‌بایست عبارت سید محمد در شناسنامه او قید شود.

برچسب‌ها: وکیل امور حسبی, وکیل تهران, وکیل دادگستری, وکیل دعاوی, تغییر تاریخ تولد, شناسنامه